Komunikat IE‑599 a stawka 0% VAT w eksporcie? Ten komunikat stanowi bardzo ważny dowód wywozu, mający walor dokumentu urzędowego. O jego doniosłej mocy dowodowej przypomniał WSA w Łodzi w wyroku z 12 czerwca 2025 r. (sygn. I SA/Łd 165/25). Organy podatkowe wnikliwie badają bowiem transakcje związane z handlem międzynarodowym, szczególnie pod kątem ewentualnego uczestnictwa firm w karuzelach VAT.
Przedmiot sporu
Sprawa dotyczyła przedsiębiorcy, któremu organy podatkowe zakwestionowały zarówno prawo do odliczenia VAT z faktur zakupowych od krajowych dostawców, jak i prawo do zastosowania stawki 0% przy eksporcie towarów do kontrahentów na Ukrainie i w Rosji.
Organy ustaliły, że krajowi dostawcy (jedenaście spółek z siedzibami w warszawskich centrach handlowych) nie prowadzili rzeczywistej działalności gospodarczej i wystawiali nierzetelne faktury. W przypadku eksportu stwierdzono natomiast, że zagraniczni kontrahenci wskazani na fakturach nie zostali zidentyfikowani przez służby celne Ukrainy i Rosji, podawane adresy często nie istniały, a dokumenty przewozowe CMR uzyskane od węgierskiej administracji celnej wskazywały innych nadawców i odbiorców niż deklarowani przez podatnika.
Na tej podstawie organ I instancji odmówił prawa do odliczenia VAT naliczonego oraz zastosował do transakcji eksportowych stawkę krajową zamiast 0%.
Komunikat IE‑599 a stawka 0% VAT w eksporcie – stanowisko sądu
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi uchylił zaskarżoną decyzję, wskazując na istotną niekonsekwencję w rozumowaniu organów podatkowych. Z jednej strony organ stwierdzał brak dowodów na wywóz towaru poza UE, z drugiej zaś przyjmował, że towar nie opuścił granic kraju — co wzajemnie się wyklucza.
Sąd podkreślił, że podatnik dysponował komunikatami IE-599, które w systemie ECS (Export Control System) stanowią elektroniczne potwierdzenie wywozu towaru poza terytorium Unii Europejskiej. W ocenie sądu komunikat taki ma walor dokumentu urzędowego w rozumieniu art. 194 § 1 Ordynacji podatkowej. Dopóki pozostaje w obrocie, stanowi dowód eksportu, a ustalenia zagranicznych administracji podatkowych (spoza UE) nie są wystarczające do obalenia jego mocy dowodowej.
Wytyczne dla ponownego postępowania
WSA nie przesądził sprawy merytorycznie na korzyść żadnej ze stron. Nakazał organowi jednoznaczne ustalenie, czy towar faktycznie opuścił terytorium UE, wskazując dwie możliwości rozstrzygnięcia.
Jeśli eksport zostanie potwierdzony, zastosowanie znajdzie stawka 0% VAT. Jeśli jednak organ skutecznie wykaże, że do eksportu nie doszło, transakcja nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT — ale jednocześnie podatnik utraci prawo do odliczenia podatku naliczonego od zakupu tego towaru. Sąd powołał się tu na wyrok TSUE z 17 października 2019 r. (C-653/18), zgodnie z którym organ nie może automatycznie kwalifikować niepotwierdzonych transakcji eksportowych jako dostaw krajowych ze stawką 23%.
Dodatkowo sąd nakazał zbadanie, czy towar z zakwestionowanych faktur zakupowych jest tożsamy z towarem deklarowanym jako eksport — okoliczność dotąd nieustalona.
Komunikat IE‑599 a stawka 0% VAT w eksporcie – praktyczne znaczenie wyroku
Wyrok łódzkiego sądu (I SA/Łd 165/25), rozpatrującego zagadnienie komunikatu IE-599 i stawki 0% VAT w eksporcie, przypomina o dwóch kwestiach istotnych dla firm prowadzących handel międzynarodowy.
Po pierwsze, komunikaty IE-599 mają status dokumentu urzędowego i stanowią silny dowód dokonania eksportu. Organy podatkowe nie mogą ich pomijać ani zastępować własnymi ustaleniami bez formalnego obalenia ich mocy dowodowej.
Po drugie, zakwestionowanie eksportu nie oznacza automatycznie opodatkowania transakcji stawką krajową. Zgodnie z orzecznictwem TSUE, skutkiem może być uznanie transakcji za niepodlegającą VAT, co jednak wiąże się z utratą prawa do odliczenia podatku naliczonego.
Sprawa pozostaje otwarta i będzie przedmiotem ponownego rozpoznania przez organ podatkowy.
